OG KORUMA RÖLESİ
OG Koruma Rölesi Nedir ve Nasıl Seçilir?
Elektrik sistemlerinde güvenliğin temel taşlarından biri olan OG koruma rölesi, orta gerilim şebekelerinde devre elemanlarını arızalara karşı korumak için kullanılır. Özellikle enerji üretiminden tüketime kadar olan zincirde, olası bir arıza tüm sistemin dengesini bozabileceği için koruma sistemleri büyük önem taşır.
Orta gerilim sistemlerinde kullanılan koruma röleleri, mikroişlemci tabanlı yapıları sayesinde ölçü transformatörlerinden aldığı verileri analiz ederek, sistemde bir anormallik tespit ettiğinde devre kesicilere açma sinyali gönderir. Bu sayede arıza kısa sürede izole edilir ve sistemin geri kalanı çalışmaya devam eder.
OG Koruma Rölesinin Görevi Nedir?
Koruma rölesi, sistemdeki akım ve gerilim değerlerini sürekli izler. Aşırı akım, toprak arızası, gerilim düşüklüğü veya fazlar arası dengesizlik gibi durumlar algılandığında, röle önceden tanımlanmış set değerlerine göre değerlendirme yapar ve gerekiyorsa kesiciye müdahale eder.
Bir aşırı akım rölesi, devredeki akım sınırların üzerine çıktığında durumu anında tespit eder ve kesiciyi açarak sistemdeki cihazların zarar görmesini önler. Röleler bu müdahaleyi milisaniyeler düzeyinde gerçekleştirir.Bu röleler; trafo, motor, jeneratör, hat gibi ekipmanları korumak için farklı fonksiyonlarla donatılmıştır.
OG Koruma Rölesi Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
OG koruma rölesi seçimi, sadece sistemin teknik özelliklerine göre değil; aynı zamanda tesisin ihtiyaçlarına, koruma senaryolarına ve selektivite (seçicilik) gereksinimlerine göre yapılmalıdır.
Seçim Kriterleri:
- Elektriksel koruma ekipmanı (trafo, motor, hat vb.)
- ANSI koruma fonksiyon kodları
- Rölenin haberleşme protokolü (Modbus, IEC61850 vb.)
- Hızlı açma/kapama süresi
- Kullanıcı arayüzü ve yazılım desteği
- Set değeri ayar hassasiyeti
Koruma fonksiyonları ANSI standartlarına göre tanımlanır ve her röle teknik dökümanında hangi fonksiyonlara sahip olduğu belirtilir. Örneğin OG hat koruma rölesi için yönlü aşırı akım (67) ve toprak kaçağı koruması (51N) gibi özelliklerin olması gerekirken; motor koruması yapılacaksa termal aşırı akım (49) fonksiyonu kritik hâle gelir.
En Sık Kullanılan ANSI Koruma Fonksiyonları
Orta gerilim iletim ve dağıtım sistemlerinde en çok kullanılan ANSI kodları ve karşılık anlamı aşağıda belirtilmiştir:
27 Düşük Gerilim Koruma
32 Yönlü Güç Koruma
46 Faz Dengesizliği (Negatif Akım)
49 Termal Aşırı Akım
50 Ani Aşırı Akım Koruma
50N Ani Toprak Kaçağı Koruması
51 Zaman Gecikmeli Aşırı Akım Koruması
51N Zamanlı Toprak Akımı Koruma
59 Aşırı Gerilim Koruması
67 Yönlü Aşırı Akım Koruması
67N Yönlü Toprak Kaçağı Koruması
81U Düşük Frekans Koruma
81O Yüksek Frekans Koruma
87T Trafo Diferansiyel Koruma
87L Hat Diferansiyel Koruma
Doğru röle seçimi, bu fonksiyonlara göre değerlendirilmelidir.
Aşırı Akım Koruma Rölesi Nedir?
Elektrik tesislerinde, sistem güvenliğinin sağlanmasında aşırı akım koruma röleleri kritik bir görev üstlenir. Aşırı akım; kısa devre, ani yüklenme ya da çeşitli sistem arızaları sonucu ortaya çıkabilir. Bu durumlara karşı doğru konfigüre edilmiş bir aşırı akım rölesi, elektrik ekipmanlarını ciddi hasarlardan koruyabilir.
Motor aşırı akım rölesi, yüksek akım rölesi, zaman gecikmeli röle gibi farklı modeller, uygulama tipine göre tercih edilir. Bu ürünlerin set değerleri, sahadaki ölçü transformatörlerinin oranları ve işletme karakteristiklerine uygun olarak programlanmalıdır.
Doğru koruma rölesi seçimi, orta gerilim sistemlerinde hem donanım güvenliği hem de saha personelinin korunması açısından kritik bir rol oynar. Arıza anında hızlı ve seçici müdahale sağlayan bu sistemler, enerji sürekliliği ve ekipman sağlığı açısından büyük avantaj sağlar.
Doğru fonksiyonlara sahip, uygun set değerleriyle programlanmış bir OG koruma rölesi, sisteminizin yıllarca güvenli şekilde çalışmasını sağlar. Aşırı akım, toprak hatası, gerilim dalgalanması gibi olaylar karşısında alınan bu önlem, uzun vadede büyük arızaların ve maliyetlerin önüne geçer.
