Arduino Nedir, Neler Yapılabilir?
Elektronik ve yazılım dünyası Arduino ile baştan sona değişmiştir. Basit bir ifadeyle Arduino, interaktif objeler ve elektronik sistemler tasarlamak için kullanılan, açık kaynak kodlu bir elektronik prototipleme platformudur. Bir hobi meraklısından mühendislere kadar herkesin, sensörlerden veri okuyabilen, motorları çalıştırabilen, ışıkları yakıp söndürebilen sistemler kurmasına olanak tanımaktadır.
Arduino platformu bir beyin ve bu beyni programlamak için kullanılan bir yazılımdan oluşur. Arduino ile yapılan uygulamalar sayesinde, etrafınızdaki dünyayla etkileşime giren akıllı cihazlar geliştirebilirsiniz. Peki, Arduino Nedir, Neler Yapılabilir?
Arduino Nedir ve Nasıl Çalışır?
Arduino nedir diyorsanız, donanım ve yazılım ile hayal gücünüzün sınırı kadar işlem yapabileceğiniz sistem diyebiliriz.
Donanım (Arduino Kartı)
Arduino kartı, üzerinde bir mikrodenetleyici (örneğin Arduino Uno modelindeki ATmega328P) barındıran fiziksel bir devredir. Bu mikrodenetleyici, projenizin beyni olarak görev yapar. Kartın üzerinde, bu beyne komut göndermek (USB portu) ve bu beynin dış dünyayla iletişim kurması (Giriş/Çıkış pinleri) için gerekli bileşenler bulunur.
Yazılım (Arduino IDE)
Arduino IDE, Arduino kartını programlamak için kullanılan ücretsiz yazılımdır. C++ dilinin basitleştirilmiş bir versiyonu olan Wiring dilini kullanır. Burada yazdığınız kodlara Sketch (Taslak) denir.
Çalışma Prensibi olarak üç adımda işler:
Yaz (Write)
Bilgisayarınızda Arduino IDE'yi açar ve ne yapmak istediğinizi (örneğin, 13 numaralı pine bağlı ışığı 1 saniye arayla yakıp söndür) anlatan basit bir kod yazarsınız.
Yükle (Upload)
Arduino kartınızı USB kablosuyla bilgisayarınıza bağlar ve IDE'deki Yükle butonuna tıklarsınız. Yazdığınız kod derlenir ve mikrodenetleyiciye aktarılır.
Çalıştır (Run)
Mikrodenetleyici, içine yüklenen kodu sürekli bir döngü içinde çalıştırmaya başlar. Sensörlerden gelen sinyalleri (Giriş) okur ve bu sinyallere göre motorlara, ışıklara veya ses kaynaklarına (Çıkış) komut gönderir.
Arduino Kart Türleri ve Özellikleri
Arduino tek bir karttan ibaret değildir; farklı ihtiyaçlara yönelik bir kart ailesidir desek yanlış olmaz. Bu kart türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Arduino Uno
En popüler ve başlangıç için en çok tavsiye edilen modeldir. Öğrenme ve temel Arduino projeleri için yeterli sayıda giriş/çıkış pinine ve hafızaya sahiptir.
Arduino Mega
Uno'nun büyük kardeşi olarak düşünülebilir. Çok daha fazla giriş/çıkış pinine (54 dijital, 16 analog) ve daha geniş hafızaya sahiptir. 3D yazıcılar, robotik kollar gibi çok fazla bileşen gerektiren karmaşık projelerde tercih edilir.
Arduino Nano
Uno ile benzer özelliklere sahip olmasına rağmen çok daha küçük bir yapıdadır. Projeyi son haline getirip kalıcı bir devreye yerleştirmek (örneğin bir 'breadboard' üzerine) veya yer kısıtı olan projeler için kullanılır.
Arduino Leonardo
Diğer kartlardan farklı olarak, bilgisayara bağlandığında kendini bir klavye veya fare olarak tanıtabilir. Bilgisayar kontrollü projeler veya özel kontrol cihazları (joystick vb.) yapmak için uygundur.
Yeni Başlayanlar İçin Basit Arduino Projeleri
Arduino dünyasına girmek için çok detaylı projelere gerek yoktur. Temel mantığı anlamak için birkaç basit uygulama yeterlidir:
Blink (LED Yakıp Söndürme)
Yazılım öğrenmeye başlayan herkes Hello Word diyerek başlar işe. LED yakıp söndürme de, elektroniğin Hello Word’üdür. Arduino'nun yerleşik LED'ini veya harici bir LED'i belirli aralıklarla yakıp söndürmeyi öğretir. digitalWrite() ve delay() komutlarının mantığını kavramayı sağlar.
Butonla LED Kontrolü
Giriş (Input) konseptini öğreten temel projedir. Bir butona basıldığında (digitalRead()) bir LED'in yanmasını, bırakıldığında sönmesini programlarsınız.
Potansiyometre ile LED Parlaklığı (PWM)
Analog Giriş (analogRead()) ve Analog Çıkış (PWM - analogWrite()) konularını öğretir. Bir potansiyometreyi (ayarlı direnç) çevirdikçe okunan değere göre LED'in parlaklığının artıp azalmasını içerir.
Mesafe Sensörü ile Park Asistanı
Arduino sensörleri ile yapılan popüler bir projedir. HC-SR04 ultrasonik mesafe sensörü kullanarak bir nesnenin uzaklığını ölçersiniz. Nesne yaklaştıkça bir 'buzzer' (ses kaynağı) daha hızlı ötmeye başlar.
Sensörlerle Yapılan Yaratıcı Uygulamalar
- Arduino sensörleri, projenizin çevresini algılamasını sağlar. Sensörler, fiziksel bir veriyi (ısı, ışık, hareket) Arduino'nun anlayabileceği elektriksel bir sinyale dönüştürür.
- Isı ve nem sensörü ortamın sıcaklığını ve nemini ölçer. Bu verileri küçük bir LCD ekrana yazdırarak basit bir dijital termometre veya hava istasyonu yapabilirsiniz.
- Pasif Kızılötesi Hareket Sensörü ortamdaki canlı hareketini algılar. Bir odaya biri girdiğinde ışıkların otomatik yanmasını veya bir alarmın çalmasını tetikleyebilir.
- LDR ortamdaki ışık seviyesini ölçer. Hava karardığında sokak lambalarını veya oda ışığını otomatik olarak açan bir sistem Arduino ile yapılan uygulamalar için güzel bir örnektir.
- Toprak Nem Sensörü toprağın nem seviyesini ölçer. Saksıdaki çiçeğinizin toprağı kuruduğunda size bir LED veya ses ile uyarı vermesini programlayabilirsiniz.
