ACİL DURUM AYDINLATMA NEDİR?

Kamu binaları, işyerleri, oteller, alışveriş merkezleri ve fabrikalar gibi çok sayıda kişinin bulunduğu yapılarda güvenli tahliye süreci, yalnızca yapısal önlemlerle değil, elektrik kesintilerine karşı tasarlanmış aydınlatma sistemleriyle de desteklenmektedir.

Acil durum aydınlatması bu ihtiyaca doğrudan yanıt veren bir güvenlik sistemidir. Elektrik kesintisi, yangın, deprem, sabotaj gibi olağandışı koşullarda devreye girerek ortamın yeterli seviyede aydınlatılmasını sağlamaktadır. Bu sayede tahliye yolları görünür hâle gelir, panik riski azaltılır ve kaza olasılıkları düşürülür.

Acil Durum Aydınlatma Nedir?

Acil durum aydınlatma sistemi, elektrik kesintisi gibi olağan dışı durumlarda devreye girerek bina içerisindeki minimum görüş seviyesini koruyan özel tasarımlı ışık kaynaklarıdır. Bu sistem, duvarlara ya da tavanlara monte edilen bataryalı armatürlerden oluşur. 

Ana şebeke elektriği kesildiğinde, sistemde yer alan aküler devreye girerek belirli bir süre boyunca aydınlatmayı sürdürür. Amaç, ortamda bulunan kişilerin yönlerini kaybetmeden çıkış kapılarına ulaşmalarını sağlamaktır. Bu sistem yalnızca ışık vermekle kalmaz; kaçış yönü, merdiven inişi, çıkış işaretleri ve acil kapıların yerini belirten yönlendirme levhalarını da aydınlatır.

Acil Durum Aydınlatma Nerelerde Zorunludur?

Türkiye’de acil durum aydınlatması, belirli yapı türlerinde ve kullanım alanlarında yasal bir zorunluluktur. Bu zorunluluk, hem Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hem de Elektrik Tesisleri Yönetmeliği gibi mevzuatlarla belirlenmiştir. Zorunlu olduğu yerler arasında:

• Alışveriş merkezleri
• Hastaneler ve sağlık kuruluşları
• Oteller ve konaklama tesisleri
• Eğitim kurumları (okul, üniversite, kurs merkezleri)
• Sinema, tiyatro, konferans salonları
• Fabrika ve üretim tesisleri
• Toplu konutlarda asansör dairesi ve merdiven boşlukları
• Kapalı otoparklar
• Kamu binaları ve belediye hizmet alanları
• 750 m² üzeri tüm ticari alanlar

Bu sistemler sadece yeni yapılarda değil, mevcut yapılarda da güncel yönetmeliklere uygun şekilde kontrol ve periyodik bakım zorunluluğuna tabidir. Yani sistem kurulmuş olsa bile, düzenli test edilmezse yasal olarak eksik kabul edilir.

Teknik Olarak Acil Durum Aydınlatma Sisteminin Özellikleri Nelerdir?

Bu sistemler, sürekli çalışmayan ancak kritik anlarda otomatik olarak devreye giren yapıya sahiptir. Sistemi oluşturan temel bileşenler:

• Armatür (ışık kaynağı) genellikle led tabanlıdır, düşük güçle maksimum ışık sağlar.
• Batarya (akü) kesinti anında sistemi besler. Lityum veya ni-cd piller tercih edilir.
• Şarj-devre kartı şebekede elektrik varken bataryayı şarj eder, kesinti anında ise enerjiyi devreye alır.
• Yönlendirme işaretleri çıkış kapısı, yangın merdiveni ve toplanma alanı gibi yönleri gösterir.

Acil durum aydınlatmasının etkili çalışması için aşağıdaki teknik standartlara uygun olması gerekir:

Hangi Alanlarda Hangi Tip Acil Aydınlatma Kullanılmalı?

Kullanım alanına göre sistem tipi de değişebilir. Kullanım alanlarına göre aydınlatma tipleri şunlardır:

• Merdiven boşlukları - Geniş açılı LED armatürler
• Kapalı otoparklar - Suya ve toza dayanıklı IP65 korumalı sistemler
• Hastane koridorları - Yönlendirme panelli, 3 saat kapasiteli bataryalı aydınlatmalar
• Otel odaları ve koridorları - Düşük watt, şık tasarımlı dekoratif modeller
• Üretim alanları - Yüksek tavanlı projektör tipi modeller

Sık Sorulan Sorular

Acil durum aydınlatma sistemi kaç saat çalışmalı?

Minimum 1 saat, tercihen 2 veya 3 saat süreyle kesintisiz çalışacak kapasiteye sahip olmalıdır.

Bu sistemlerin bakımı yapılmazsa ne olur?

Sistem çalışıyor gibi görünse bile batarya boş olabilir. Yasal olarak bu eksiklik denetimlerde ciddi yaptırımlar doğurur.

Evde acil durum lambası kullanmak mümkün mü?

Evet, priz tipi ya da sabit bataryalı modeller bireysel kullanım için de üretilebiliyor.

Yönlendirme işaretleri zorunlu mu?

Evet, çıkış yönünü gösteren fosforlu veya LED’li yönlendirme levhaları da sistemin ayrılmaz parçasıdır.

Acil durum aydınlatması ile yangın aydınlatması aynı şey mi?

Hayır. Acil durum aydınlatması genel çıkış ve tahliye içindir. Yangın aydınlatması, yangın söndürme noktalarını ve ekipmanları görünür kılmayı hedefler.